Wat zijn Romeinse Cijfers en hoe werken de functies?

Wat zijn Romeinse Cijfers?

Romeinse cijfers zijn de cijfertekens van een cijfersysteem dat ontstaan is in de Romeinse oudheid en nog steeds wordt gebruikt voor getallen en speciale doeleinden. In de vorm die vandaag de dag wordt gebruikt, worden de Latijnse letters I, V, X, L, C, D en M gebruikt als cijfertekens voor het schrijven van de natuurlijke getallen.

LetterIVXLCDM
Waarde1510501005001000
Overzicht van Romeinse cijfers in GC Wizard

Het is een additief getallensysteem, met een aanvullende regel voor het subtractief schrijven van bepaalde nummers, maar zonder een positiestelsel en zonder een teken voor nul. Dit betekent dat getallen worden gevormd door het optellen van waarden, en soms door waarden af te trekken, maar er is geen systeem waarbij de positie van een cijfer de waarde ervan bepaalt, en er is geen symbool voor nul.

Het is gebaseerd op een getallensysteem met de basisnummers 5 en 10. Dit betekent dat de getallen zijn opgebouwd rond de getallen 5 en 10, vergelijkbaar met hoe ons huidige systeem is gebaseerd op het getal 10.

Eenvoudige omzetting – opteltelnotatie

Om te converteren naar een Romeins cijfer zonder de aftrekregel zoals hieronder beschreven, begin je met de grote Romeinse cijfers en trek je hun waarde zo vaak mogelijk af van het te converteren getal, waarbij je de Romeinse cijfers noteert terwijl je dit doet. Dit zal automatisch de cijfers sorteren op grootte:

1968: 1000 (M) – 500 (D) – 100 (C) – 100 (C) – 100 (C) – 100 (C) – 50 (L) – 10 (X) – 5 (V) – 1 (I) – 1 (I) – 1 (I)

Om zo’n Romeins nummer terug te voegen, hoef je alleen de waarden van de afzonderlijke cijfers bij elkaar op te tellen.

Subtractieve notatie

De subtractieve notatie is een veelvoorkomende, verkorte schrijfwijze die voorkomt dat vier identieke nummertekens direct na elkaar worden geschreven.

De nummertekens I, X en C kunnen voor een van hun twee direct grotere nummertekens worden geplaatst en worden vervolgens afgetrokken van de waarde ervan:

  • I voor V of X: IV (4), IX (9)
  • X voor L of C: XL (40), XC (90)
  • C voor D of M: CD (400), CM (900)

Lees meer over Romeinse Cijfers op Wikipedia (en)

De functie Romeinse Cijfers

Bijna bovenaan het scherm staat een schuifknop waarmee je kunt kiezen tussen 123 → Romeins en Romeins→123.

123 → Romeins

Als je een getal wilt omzetten naar een Romeins getal, kies je 123 → Romeins en plaats je het decimale getal in het tekstveld bovenaan het scherm. Je kunt in het tekstveld een getal invoeren of de waarde aanpassen met de plus- en min-knop.

Onder Uitvoer staan de versleutelde cijfers in Romeinse letters met zowel de optelnotatie als de substractieve notatie.

Romeins→123

Als je een Romeins getal wilt omzetten naar een decimaal getal, kies je Romeins→123 en plaats je de Romeinse cijfers in het tekstveld bovenaan het scherm.

Onder Uitvoer staat het decimale getal nadat het is ontsleuteld volgens de optelnotatie en de substractieve notatie.

Schermafdruk hash decimaal_romeins in GC Wizard
Schermafdruk hash romeins_decimaal in GC Wizard

De functie Chronogram

Met de functie Chronogram analyseert GC Wizard de opgegeven tekst en haalt hier de Romeinse cijfers uit.

Bovenaan het scherm staat een tekstveld. Hier plaats je de tekst, die geanalyseerd moet worden.

Daaronder staan drie schuifknoppen, waarmee je kunt aangeven of bepaalde letters vervangen moeten worden of niet:

  • J,U →I,V
  • Y→II
  • W→VV

Onder Gevonden karakters zie je de letters, die in de tekst zijn gevonden.

Onder Uitvoer staat het decimale getal van de waarde van deze Romeinse cijfers.

Schermafdruk hash chronogram in GC Wizard